Press Room Chair

Gerrit Thomas Rietveld werd in 1888 geboren als zoon van een meubelmaker. Hij doorliep de lagere school en ging op zijn twaalfde in de meubelmakerij werken. Tussen 1904 en 1908 volgde hij lessen bij P.J. Klaarhamer, een Utrechtse architect die experimenteerde met strakke vormen en felle kleuren. In de periode tot 1917 maakte Rietveld, hetzij in de meubelmakerij van zijn vader, hetzij in zijn eigen werkplaats, klassieke meubelen. Ook ontwierp hij voor edelsmederij Begeer.

Hoewel Rietveld meer dan 350 meubelontwerpen en zo’n honderd uitgevoerde gebouwen op zijn naam heeft dankt hij zijn wereldfaam voornamelijk aan twee van zijn vroegste creaties: de Rood-blauwe stoel uit 1918 en het Schröderhuis in Utrecht uit 1924. De Red and Blue wordt tot op de dag van vandaag geproduceerd door de Italiaanse fabrikant Cassina.Hoe bekend de ontwerpen zijn moge blijken uit het feit dat ze doorgaans ‘de Rietveldstoel’ en ‘het Rietveldhuis’ genoemd worden.

De roodblauwe stoel stamt volgens de meeste autoriteiten uit 1918, hoewel Rietveld-biograaf Frits Bless hem eerder dateert. Rietvelds timmerman Gerard van de Groenekan, die in 1924 de werkplaats overnam, heeft altijd beweerd dat de stoel in de zomer van 1918 ontstond. Overigens was de stoel in eerste instantie gemaakt van blank hout en zou het tot circa 1923 duren voordat hij zijn kleuren kreeg, toen Rietveld onder invloed van zijn collega’s van De Stijl, zoals Theo van Doesburg en Vilmos Huszár, meer gebruik ging maken van primaire kleuren. Dat de stoel geen zitcomfort zou bieden werd door Rietveld gepareerd met de oneliner “Zitten is een werkwoord”. Een aantal van zijn ontwerpen waaronder de `Red and Blue` en de `Utrecht` zijn opgenomen in de Maestri collectie van de italiaanse fabrikant Cassina.

Aan het eind van de jaren twintig groeide Rietvelds belangstelling voor stedebouw en raakte hij meer en meer geïnteresseerd in de vraag hoe je met behulp van massaproduktie betaalbare, maar goed ontworpen meubelen en huizen kon maken. Zijn chauffeurswoning aan de Waldeck Pyrmontkade in Utrecht is een van de eerste huizen die gebouwd werden met prefab elementen. Hij formuleerde plannen voor snel en goedkoop te bouwen sociale woningen, onder andere voor de Utrechtse nieuwbouwwijk Hoograven, maar opdrachten voor dit soort woningen kreeg hij niet. Wel bouwde hij vele villa’s, en samen met Truus Schröder ontwierp hij in 1931 een rijtje van zes woningen aan de Erasmuslaan, op een steenworp afstand van het Schöderhuis.

Langzamerhand groeide de waardering voor Rietvelds werk ook buiten de kring van avant-garde kunstenaars. Hij maakte meubelontwerpen voor de firma Metz, ontwierp zomerhuisjes, bouwde de uitbreidingen van de Jaarbeurs en de textielfabriek van De Ploeg in Bergeyk. In 1954 ontwierp hij het Nederlandse paviljoen voor de Biennale van Venetië, een tentoonstellingshal met een prachtige lichtval. Het gebouw raakte in onbruik, maar werd in de jaren negentig gerestaureerd. Ook de kunstacademies van Arnhem en Amsterdam (de ‘Rietveld’) zijn van zijn hand. Het eredoctoraat dat hij in januari 1964 van de Technische Hogeschool in Delft kreeg beschouwde hij als officiële erkenning. Toen Rietveld een half jaar later stierf, lag zijn schetsontwerp voor het Amsterdamse Van Goghmuseum op de tekentafel. Het werd in gewijzigde vorm gebouwd door zijn compagnon J. van Tricht.